Światłolecznictwo

Dział fizykoterapii wykorzystujący w celach leczniczych widmo promieniowania elektromagnetycznego z zakresu promieni nadfioletowych (100-390 nm),światła widzialnego (400-760 nm) oraz promieni podczerwonych (770-15000 nm).

Podczas promieniowania powstaje energia cieplna, która ulega częściowemu odbiciu i pochłonięciu przez tkankę. Ilość pochłoniętej energii uzależniona jest od pojemności cieplnej tkanki, zaś głębokość przenikania energii tej zależy od długości fali. Wyróżniamy rożne źródła promieniowania elektromagnetycznego: naturalne i sztuczne. Źródłem naturalnych jest słońce, które również znajduje swoje zastosowanie w lecznictwie określane jako helioterapia. Do źródeł sztucznych zaliczamy żarówki, żarniki, lampy , a także każde rozgrzane ciało.

W naszej przychodni wykorzystywane jest głównie promieniowanie z zakresu światła widzialnego i podczerwonego. Do tego celu używa się lamp typu sollux i bioptron. Lampy te podczas zabiegu wywołują wrażenia świetlne oraz efekt cieplny. Dochodzi do pobudzenia receptorów cieplnych skóry, te zaś za pomocą drogi odruchowej uaktywniają do działania narządy głębiej położone. Wyemitowane ciepło rozszerza naczynia włosowate, a zarazem wpływa na pobudzenie przepływu krwi tętniczej w tkankach głębiej położonych, wzmaga przemianę materii, obniża napięcie mięśniowe, wykazuje działanie przeciwbólowe.

Do zabiegu lampą typu sollux wykorzystuje się żarówki dużej mocy, których przepuszczalność promieni czerwonych, podczerwonych i niebieskich można ograniczyć za pomocą filtra czerwonego lub niebieskiego/fioletowego. Wybór filtra uzależniony jest od żądanego efektu terapeutycznego i wskazania chorobowego.

Filtr czerwony znajduje zastosowanie w stanach zapalnych tkanek miękkich, przyspiesza wchłanianie wysięków, wspomaga regenerację skóry oraz gojenie się ran. Stosowany jest również przy mięśniobólach, zmniejsza napięcie mięśniowe co stanowi korzystny efekt przed zastosowaniem kinezyterapii i masażu.

Filtr niebieski przepuszcza głównie promieniowanie niebieskie, zaś ogranicza promieniowanie podczerwone. Filtr ten wpływa na mniejszy efekt cieplny, działa obkurczająco na naczynia krwionośne, uspokajająco oraz przeciwbólowo. Znajduje zastosowanie w leczeniu nerwobóli i przeczulicy. Stosowany jest w stanach pourazowych, zaburzeniach naczynioruchowych i odmrożeniach.

W światłolecznictwie wykorzystujemy również biostymulację promieniowaniem laserowym. Słowo LASER potocznie używane jest jako określenie urządzenia, oznacza „wzmocnienie światła przez stymulowaną emisję promieniowania”. W promieniowaniu laserowym wyróżniamy cztery cechy takie jak: monochromatyczność – jednobarwność, spójność – koherentność, równoległość i intensywność. Cechy te oznaczają dużą energię światła skumulowaną w jednym punkcie, którą można ukierunkować.

Promieniowanie laserowe wpływa na zwiększenie syntezy kolagenu, białek oraz kwasu rybonukleinowego. Przyspiesza procesy metaboliczne w komórce, zwiększa potencjał czynnościowy błony komórkowej, wpływa na aktywność neuroprzekaźników, poprawia dysocjację hemoglobiny – dotlenienie tkanek, zwiększa fagocytozę, syntezę ATP i prostaglandyn. Promieniowanie laserowe z zakresu światła widzialnego (633-680 nm) wykazuje korzystny wpływ na leczenie uszkodzonych tkanek miękkich oraz ich stanów zapalnych (rany, owrzodzenia). Promieniowanie z zakresu bliskiej podczerwieni (830-980 nm ) stosowane jest najczęściej w leczeniu złamań, gdyż są to fale głęboko wnikające. Pod ich działaniem zwiększa się unaczynienie oraz formowanie beleczek kostnych, a zarazem zwiększa odpływ limfy z tkanek objętych procesem zapalnym. Powyższe działanie często wykorzystywane jest w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. Działanie przeciwbólowe jest wynikiem zmian zachodzących w przewodnictwie nerwowym, czynności komórek nerwowych , zmian stanu czynnościowego naczyń tętniczych i włosowatych, zwiększenia zawartości endorfin i prostaglandyn.